เศรษฐศาสตร์เบื้องต้น

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิชาเศรษฐศาสตร์

         ความหมายตามแนวตะวันตก

      วิชาเศรษฐศาสตร์มีชื่อเป็นภาษาอังกฤษว่า “economic” ซึ่งมีรากศัพท์มาจากภาษากรีกว่า “oikonomikos” แปลว่า การบริหารจัดการของครัวเรือน ดังนั้น วิชาเศรษฐศาสตร์จึงมีต้นกำเนิดมาจากการศึกษาเกี่ยวกับการบริหารจัดการกิจกรรมของครัวเรือน (household management)

ในชีวิตประจาวันทุก ๆ คนมีเรื่องที่จะต้องตัดสินใจในการใช้จ่ายสิ่งต่าง ๆ อยู่ตลอดเวลา จึงมีปัจจัยหลายประการที่เข้ามามีบทบาทเกี่ยวข้องในการตัดสินใจ เช่น ราคาของสินค้า เงินที่มีอยู่ รสนิยมและความพึงพอใจ เป็นต้น แม้ในระดับครอบครัวและระดับประเทศ การตัดสินใจในการใช้จ่ายจะต้องคำนึงถึงรายได้รวมว่าเป็นอย่างไร และมีกาลังในการใช้จ่ายมากน้อยเพียงใด

ในด้านการบริหารรายรับ และรายจ่ายนี้ รวมเรียกว่า “การบริหารงบประมาณ” ซึ่งวิชาเศรษฐศาสตร์จะว่าด้วยการศึกษาถึงปัญหาและวิธีการบริหารงบประมาณของประชาชน ทั้งในระดับบุคคล ระดับครอบครัวและระดับประเทศ ทั้งนี้เพื่อให้การใช้จ่ายและการดาเนินกิจกรรมต่างๆ เป็นไปอย่างประหยัดและสอดคล้องกับเป้าหมายที่กำหนดไว้อย่างดีที่สุด ดังนั้น วิชาเศรษฐศาสตร์จึงศึกษาถึงวิธีการจะตอบสนองความต้องการที่ไม่สิ้นสุดของมนุษย์ ด้วยทรัพยากรอันมีอยู่อย่างจากัด ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

ประเภทของสินค้าและบริการ

          ปัจจัยการผลิต หมายถึง ทรัพยากรที่ใช้เพื่อการผลิตเป็นสินค้าและบริการ ในความหมายทางเศรษฐศาสตร์แบ่งปัจจัยการผลิตเป็น 4 ประเภท ดังนี้

1. ที่ดิน (Land) ซึ่งใช้เป็นที่ของอาคารโรงงานที่ทาการผลิต รวมถึงทรัพยากรที่อยู่ในดิน โดยผลตอบแทนของที่ดินได้แก่ ค่าเช่า (Rent)

2. แรงงาน (Labour) หมายถึง ความคิดและกาลังกายของมนุษย์ได้นาไปใช้ในการผลิต โดยมีผลตอบแทนคือ ค่าจ้าง (Wage or Salary)

3. ทุน ( Capital) ในความหมายทางเศรษฐศาสตร์ หมายถึง สิ่งก่อสร้าง และเครื่องจักรเครื่องมือที่ใช้ในการผลิต นอกจากนี้ทุนยังแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

           เงินทุน (Money Capital) หมายถึง ปริมาณเงินตราที่เจ้าของเงินนาไปซื้อวัตถุดิบ จ่ายค่าจ้าง ค่าเช่า และดอกเบี้ย

           สินค้าประเภททุน (Capital Goods) หมายถึง สิ่งก่อสร้าง รวมถึงเครื่องมือเครื่องจักรที่ใช้ในการผลิตเป็นต้น ผลตอบแทนจากเงินทุน คือ ดอกเบี้ย (Interest)

4. ผู้ประกอบการ (Entrepreneurship) หมายถึง บุคคลที่สามารถนาปัจจัยการผลิตต่าง ๆ มาดาเนินการผลิตให้มีประสิทธิภาพที่สุด โดยอาศัยหลักการบริหารที่ดี การตัดสินใจจากข้อมูลหรือจากเกณฑ์มาตรฐานอย่างรอบคอบ รวมถึงความรับผิดชอบ ผลตอบแทน คือ กำไร (Profit)

ลักษณะของวิชาเศรษฐศาสตร์ มีลักษณะ ดังนี้

    1. เป็นวิชาหนึ่งของสังคมศาสตร์            

    2. เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับวิชาอื่น ๆ ในสังคมศาสตร์ เช่น ภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ รัฐศาสตร์

    3. ส่วนใหญ่ เป็นเรื่องเกี่ยวกับชีวิต ความเป็นอยู่ประจาวันของมนุษย์

    4. ข้อมูลส่วนใหญ่ แสดงออกในรูปของปริมาณ หรือตัวเลขต่างๆ แต่บางเรื่องก็ไม่อาจวัดออกมาเป็นปริมาณ หรือตัวเลขได้ เช่น ความชอบ ความพอใจ เป็นต้น

ความเป็นมาของวิชาเศรษฐศาสตร์

         วิชาเศรษฐศาสตร์มีที่มาจากเหตุผล 2 ประการ คือ

      1. ทรัพยากรมีจากัด คือ สิ่งที่จะนามาผลิตสินค้าและบริการเพื่อจาหน่ายจ่ายแจกให้กับผู้บริโภค ซึ่งรวมทั้งทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรมนุษย์และทรัพยากรที่เป็นทุน เช่น เครื่องจักร เทคนิคการผลิต เงินทุนมีจากัด

      2. ความต้องการมีไม่จากัด คือ ความต้องการมนุษย์ที่จะกิน ใช้ทรัพยากร เพื่อสนองความต้องการของตนมีไม่จำกัด

ความสำคัญ

วิชาเศรษฐศาสตร์ มีความสำคัญดังนี้

      1. เศรษฐศาสตร์จะช่วยให้การจัดสรรทรัพยากรมีประสิทธิภาพสูงสุดและยุติธรรม เพื่อสนองความต้องการของสังคมส่วนรวม

      2. เศรษฐศาสตร์เป็นเครื่องมือหรือวิธีการที่จะช่วยให้เข้าใจเหตุการณ์และปัญหาเศรษฐกิจในชีวิตประจาวัน รวมทั้งการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจด้วย

      3. เศรษฐศาสตร์จะให้ความรู้พื้นฐานอันเป็นประโยชน์ในการประกอบอาชีพสาขาต่าง ๆ

      4. เศรษฐศาสตร์ช่วยให้ประชากรของประเทศเป็นคนมีคุณภาพ รู้จักการผลิตและการบริโภค และมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ซึ่งจะช่วยในการพัฒนาประเทศ

ประเภทของวิชาเศรษฐศาสตร์

     ในการศึกษาวิชาเศรษฐศาสตร์ สามารถจำแนกขอบเขตได้เป็น 2 แขนงวิชา คือ เศรษฐศาสตร์จุลภาค (Microeconomics) และเศรษฐศาสตร์มหภาค (Macroeconomics)

      เศรษฐศาสตร์จุลภาค (Microeconomics)

               เป็นแขนงวิชาเศรษฐศาสตร์ที่พิจารณาปัญหาและพฤติกรรมทางเศรษฐกิจของสังคมในระดับหน่วยย่อย (Individual unit) เป็นสำคัญ เน้นศึกษาถึงการตัดสินใจทางธุรกิจของหน่วยผลิต (firm) หน่วยใดหน่วยหนึ่ง หรืออุตสาหกรรมใดอุตสาหกรรมหนึ่ง หรือศึกษาถึงพฤติกรรมของครัวเรือน (household) หนึ่ง ๆ ในฐานะที่เป็นผู้บริโภค

      เศรษฐศาสตร์มหภาค (Macroeconomics)

               เป็นแขนงวิชาเศรษฐศาสตร์ที่พิจารณาปัญหาและพฤติกรรมทางเศรษฐกิจในระดับส่วนรวมหรือระดับประเทศ เช่น ศึกษาถึงภาวการณ์ผลิตและราคาสินค้าโดยรวมของประเทศ ภาวการณ์ว่างงานและความผันผวนต่างๆ ที่เกิดขึ้นในระบบเศรษฐกิจ รวมทั้งนโยบายหรือมาตรการที่สามารถนามาใช้เพื่อแก้ไขปัญหาของเศรษฐกิจส่วนรวมได้